Inspiratie
nieuwsbrief #10
Kleppen Open!
Het boek Kleppen Open! is sinds 2019 beschikbaar en ik maak er sindsdien veelvuldig gebruik van. In dit vervolg op het boek Kleppen Dicht! is niet alleen ruimte voor theorie maar ook vooral om zelf aan de slag te gaan. Het is een heel praktisch doe-boek. Als lezer wordt je echt uitgedaagd om na te denken op welke manier je in de klas aan de slag gaat met de inspiratie die je opdoet.
Het boek Kleppen Open! over actief leren met ICT van Michel van Ast en Patricia van Slobbe is toe aan een herdruk. Natuurlijk is er in de vernieuwde versie ruimte voor de ontwikkelingen die afgelopen jaren hebben plaatsgevonden. De lessen die geleerd zijn naar aanleiding van de Corona periode krijgen een mooie plaats.
Waar veel mensen zullen snakken naar weer gewoon terug de klas in met je leerlingen of studenten binnen zintuig-afstand (je kunt ze naast zien en horen ook ruiken en hun energie ‘voelen’), zijn er toch zeker ook wel voordelen voor het leren van leerlingen geweest.
Wellicht blijft er in jouw onderwijs in de toekomst ruimte voor een effectieve ‘blend’. Een van de belangrijkste en krachtigste uitspraken uit de aanvulling:
“Denk niet in lessen maar in leeractiviteiten”
Wat wil je met je leerlingen bereiken? Welke activiteiten kunnen hierbij helpen? Hoe kun je die activiteiten vormgeven? Op deze vragen krijg je allemaal antwoord in de herdruk van Kleppen Open.
Hoe ga jij en je team aan de slag ter voorbereiding op het komende schooljaar? Welke tijds- en plaatsonafhankelijke leeractiviteiten blijven terugkomen in jouw onderwijs? Stof om over na te denken maar vooral om mee aan de slag te gaan.
Twijfels over tech!
De technologische ontwikkelingen gaan razendsnel en het blijft goed om samen na te denken over de gevolgen van de inzet van technologie. Het ministerie van Binnenlandse zaken en Koninkrijksrelaties heeft de website techtwijfels.nl ontwikkeld.
Naast een fysieke kaarten set kun je ook met behulp van de online variant aan de slag. Leuk om eens rond te neuzen tussen de stellingen. Wat zou jij vinden van een loonsverhoging maar dat je baas dan wel te allen tijden mag weten waar je bent?
Tijdens de lessen digitale vaardigheden maak ik ook gebruik van deze stellingen. Ik laat studenten kiezen tussen verschillende stellingen of ik laat ze argumenten bedenken voor en tegen een bepaalde stelling. Hierbij oefenen ze hun taalvaardigheid en ze gaan zich meer bewust bezig houden met de ontwikkelingen die gaande zijn.
In een Teams-kanaal van de klas is momenteel een levendige discussie gaande over de stelling: Je schoolresultaten bepalen automatisch naar welke vervolgopleiding je gaat.
Wat denk jij? Zou dit een realistische ontwikkeling kunnen zijn? En hoe sta jij daar dan in? Ben je benieuwd hoe je met leerlingen of studenten aan de slag kunt met TechTwijfels? Laat het me weten dan denk ik graag met je mee!
Baas over je mail!
Het versturen en ontvangen van mail is een van de dagelijkse activiteiten die nu eenmaal bij mijn werkzaamheden horen. Afgelopen tijd heb ik me eens wat meer verdiept in mijn mail-programma (outlook) en mijn mail-attitude. Ik deel graag mijn ervaringen met je.
Momenteel heb ik 5 actieve mailadressen waar ik al dan niet dagelijks gebruik van maak. Op het ene adres komen wat meer mailtjes binnen dan op het andere adres en de mailtjes verschillen sterk van inhoud. Voor nieuwsbrieven en online toepassingen heb ik een speciaal mail-adres. Hier komt zelden tot nooit belangrijke mail op binnen. Ik bekijk deze box 1x per week en verwijder mail zo snel mogelijk.
Voor mijn privé zaken heb ik ook een mailbox, via dit mailadres is ook weinig correspondentie, de meeste mensen zie ik live of heb ik aan de telefoon. Zaken zoals verzekeringen, bankzaken, tandartsafspraak-bevestigingen en communicatie vanuit de sportclub verlopen via dit adres. Deze mailbox check ik dagelijks, ‘bewaar’-mail met bijlagen stop ik in verschillende mappen.
Als ZZP-er heb ik natuurlijk ook mijn werk-mail, communicatie met verschillende opdrachtgevers gaat in hun eigen mapje, zowel de inkomende mail als de verzonden items. Op deze manier heb ik alles bij de hand wanneer ik telefonisch overleg heb of concreet met de opdracht aan de slag ben.
Momenteel ben ik aan de slag bij het ROC van Amsterdam als iCoach in Hilversum, ook daar heb ik een mailbox waar dagelijks veel mail op binnenkomt. Niet alle mail is voor mij relevant, die scan ik en verwijder ik meteen. Ik heb voor het lezen en verwerken van mijn mail 3 momenten per dag gepland. Meldingen staan dus ook uit voor mijn mail. Voor de verschillende teams waar ik mee aan de slag ben, heb ik een mapje gemaakt. Past een mail niet in een van de mapjes dan gaat die meteen weg. Op deze manier houd ik mijn mailbox zo overzichtelijk mogelijk.
De laatste mailbox hoort bij mijn icloud-account maar daar correspondeer ik eigenlijk niet mee.
Tips en adviezen van anderen:
Op Twitter vroeg ik naar tips en adviezen over het gebruik van mail en daar werd massaal op gereageerd:
- Er zijn weinig mensen waar afspraken gemaakt zijn op school over het gebruiken van mail als communicatie middel. Of je wel of niet mailt op je niet werkdagen/het weekend/de vakantie/de avond is eigen keuze.
- Veel mensen maken gebruik van de mogelijkheid om mail op een later tijdstip te versturen. Een functionaliteit die steeds meer gewoon wordt binnen de meeste mailprogramma’s. Je moet hem alleen wel even weten te vinden. In dit filmpje zie je hoe het in outlook werkt.
- Niet iedereen heeft de notificaties uit staan, er zijn er die foto’s sturen met een rood label en het aantal ongelezen mail-berichten. Ik zou het er Spaans benauwd van krijgen.
- Sommige mensen maken gebruik van ‘regels’ om hun inbox overzichtelijk te houden. Ook een fijne manier als je weet hoe het werkt. Zie hier voor Outlook en Gmail.
- Maak gebruik van BCC maar laat dan wel weten wie de mail allemaal ontvangen heeft.
- Verstuur je een bijlage, voeg die dan als eerste toe en vul daarna pas mailadressen en de inhoud van je mail.
- Maak helder waar de mail over gaat en wat het doel is.
- Maak gebruik van een auto-reply tijdens de vakantie en dan ook alleen maar naar externe, je interne collega’s weten dat je vakantie hebt, of hebben het zelf ook.
- Maak gebruik van een actie-map of verplaats mails direct naar je takenlijst.
- Alles wat je binnen 2 minuten kunt doen, meteen doen!
- Maak gebruik van de zoekfunctie.
- Maak gebruik van ‘vlaggetjes’ om mails op te kunnen volgen. Of zet een mailtje ‘vast’ bovenaan je mailbox.
Communiceren met je collega’s doe je samen, dat wil ook zeggen dat je afspraken moet maken met elkaar over bereikbaarheid en manieren van communiceren. Gebruik je mail, Teams of heb je ook nog een whatsapp-groep? Hoe meer middelen er zijn om te communiceren hoe onoverzichtelijk het is. En als we iets niet willen is het onoverzichtelijke werkzaamheden, die kosten namelijk best veel tijd!
Karin Winters schreef ooit voor Stichting Leerkracht al over mail-mores omdat het goed is om met elkaar afspraken te maken over het gebruik van mail.
Kim Spinder schreef het boek We quit mail voor als je echt drastisch aan de slag wil. Je kunt ook aan de slag met een mail-dieet.
nieuwsbrief #9
Het kleine innovatieboek
Over het onderwijs wordt nogal eens gekscherend gezegd dat het niet zo van innovatie is. Waarom zou je iets veranderen wat goed gaat?
Nou heeft het afgelopen jaar laten zien dat er wel degelijk op grote schaal in een korte tijd een verandering neergezet kan worden. Het sluiten van de scholen en het regelen van onderwijs op afstand was binnen no time gepiept.
Nu ook de hogescholen en de universiteiten hun deuren weer kunnen gaan openen is het tijd om te kijken wat er behouden kan blijven van de geleerde lessen van afgelopen jaar.
Het kleine innovatieboek is geschreven ruim voor de Corona-crisis en wellicht dat er met de kennis van nu nog meer praktische voorbeelden zouden zijn. In het boek staan praktische tips om aan de slag te gaan, de energie erin te houden en om vooral vol te blijven houden.
Ik hoop dat er de komende weken tijd is om stil te staan bij alle ontwikkelingen die er afgelopen jaar hebben plaatsgevonden te evalueren, een plek te geven, bij te schaven of aan de kant te leggen. Hulp nodig bij het voeren van dit gesprek? Neem contact op voor een afspraak!
Bekend, benieuwd, bewaard!
Een werkvorm om je les mee te starten en mee te eindigen.
Wanneer je start met een nieuw onderdeel of een nieuw thema is het goed om zicht te hebben op de aanwezige kennis bij je leerlingen/studenten. Ondanks een doorgaande leerlijn kan het goed zijn dat eerder opgedane kennis is weggezakt.
De werkvorm begint met het nadenken over de onderdelen of het thema waar een leerling al bekend mee is. Daarna volgt de vraag, waar ben je benieuwd naar? De laatste stap van de werkvorm is aan het einde van de leeractiviteit als er terug gekeken wordt: wat ga je bewaren van deze les?
Met behulp van Padlet kun je van te voren kolommen aanmaken met als titel ‘bekend’, ‘benieuwd’ en ‘bewaard’. Wanneer je de link deelt kan iedereen op zijn eigen device antwoord geven op de vragen. Als docent heb je zo een overzicht van alle input.
Voor een leerling is het echter ook heel fijn en handig om terug te kunnen kijken na verloop van tijd. Leer ze aan om dit in hun schrift te doen of maak gebruik van dit document.
In gesprek over cookies.
Laatst werd ik gewezen op een artikel over het gebruik van Chrome op een Apple apparaat. Dat is op zijn zachtst gezegd geen handige combinatie. Als ik het artikel goed heb begrepen ga je namelijk gebruik maken van iets wat ‘het niet zo nauw neemt met je data’ op een device van een producent die jouw privacy heel belangrijk vindt.
Het artikel heeft me aan het denken gezet. Hoe belangrijk is privacy eigenlijk voor mij? Heb ik nog wat te zeggen over mijn data? Kan ik zelf bepalen wie ergens gebruik van maakt? En hoe schadelijk is het eigenlijk?
Best lastig om goede antwoorden te geven op deze vragen. Misschien is er wel geen goed antwoord? Misschien is het al goed om er over na te denken? Met mijn studenten voer ik deze gesprekken ook. Best lastig soms, ze geven aan de ene kant aan dat ze heel voorzichtig zijn met wat ze delen op internet met het oog op stages en toekomstige werkplekken en aan de andere kant is Google de enige zoekmachine die ze gebruiken.
Stel jij jezelf deze vragen ook? Heb je het er over met collega’s, leerlingen of studenten? Deze aflevering van het Klokhuis geeft je wat meer achtergrond informatie.
Het gesprek aangaan met leerlingen en studenten hoort wat mij betreft bij het vak digitale geletterdheid. Heeft dit vak bij jullie op school al een plaats? Zijn jullie nog aan het bekijken op welke manier dit op het rooster kan komen? Neem gerust contact op, ik denk graag met je mee.
nieuwsbrief #8
Juf ik sta bovenaan! Over een spelletje in de klas.
In werkboeken en online leeromgevingen zijn verschillende opdrachten voor leerlingen/studenten terug te vinden. Met behulp van een tekst of filmpje vullen ze zinnen aan, maken ze de juiste combinaties of markeren ze goede of verkeerde antwoorden.
Dit soort opdrachten zijn niet altijd even inspirerend maar geven wel vaak inzicht in de kennis die je leerlingen/studenten hebben opgedaan. Ze helpen ook bij het oefenen van de leerstof.
Als je die leerstof digitaal hebt, bijvoorbeeld een lijst met woorden en hun vertaling of betekenis dan kun je er vrij eenvoudig een spelletje van maken!
Met behulp van de site learningapps maak je eenvoudig verschillende spellen. Check ook eens wat er al is, misschien is er al een actieve docent geweest en staat je leerstof daar al tussen!
Ook via Educaplay kun je aan de slag met het maken van makkelijke spelletjes. Maak een memory of een invul-oefening.
Woordenschat oefenen kan met behulp van Quizlet waar je naast oefenen ook wat spelletjes hebt. Kijk ook eens naar de mogelijkheden van Cram om wat competitie elementen de klas in te halen.
Deze toepassingen zorgen misschien niet voor de meest rijke leermomenten maar je haalt er wel variatie mee de klas in. Het spelelement kan je leerlingen of studenten ook wat meer prikkelen misschien.
Zelfstandig leren (als docent)
Als je als docent dagelijks bezig bent met het leren van je leerlingen dan kan het bijna niet anders dan dat je je eigen leren ook belangrijk vindt. Misschien lees je geregeld een boek of bezoek je een webinar waardoor je andere inzichten opdoet en ook iets anders gaat doen in je lessen. Misschien ervaar je weinig tijd om hier echt voor te gaan zitten.
Gelukkig is het steeds vaker mogelijk om tijd- en plaats-onafhankelijk bezig te zijn met ‘leren’. En het kan ook nog eens gratis en voor niets! Als je de weg maar weet te vinden.
Wist je dat de verschillende grote technologie bedrijven er zorg voor willen dragen dat je goed uit de voeten kunt met hun materiaal? Daarom kun je bijvoorbeeld Google certified teacher worden, Microsoft Innovative Educator of Apple Teacher.
Op de verschillende websites staan kant en klare stappenplannen, cursussen, initiatieven en filmpjes klaar zodat je aan de slag kunt met dat waar jij op dat moment aan toe bent. Je verzamelt badges door het maken van quizzen en ondertussen leer je op welke manier de technologie je het beste kan helpen. Natuurlijk is het goed om in je achterhoofd te houden dat deze platforms er vooral op gericht zijn om je als gebruiker te behouden. Maar wat kan er op tegen zijn om beter te worden in de toepassingen die je voor school moet gebruiken via een gratis platform?
Werk je op een school waar met Google Workspace wordt gewerkt? Neem dan eens een kijkje op het docentencentrum van Google.
Werk je op een school waar Microsoft gebruikt wordt? Neem dan eens een kijkje op het docentencentrum van Microsoft.
Zijn op jouw school iPads of Mac’s in gebruik door leerlingen of docenten neem dan zeker een kijkje op het (vernieuwde) Apple Teacher & Learning Centre.
Wil je toch liever worden meegenomen in de mogelijkheden die technologie te bieden heeft? Ik kom graag in contact om mee te denken over de mogelijkheden. Van deelnemers aan mijn sessie krijg ik geregeld terug dat ze mijn duidelijkheid, rust en enthousiasme waarderen.
Doorloopjes
De Nederlandse vertaling van het boek Walkthrus van Tom Sherrington is sinds half maart verkrijgbaar. Deze visuele ontwerpgids voor leraren is vertaald door Rene Kneyber.
Zoals in het voorwoord staat aangegeven is dit boek een hulpmiddel voor leerkrachten om de vertaalslag te maken van De Wetenschap en de onderwijspraktijk. In 50 mooi vormgegeven ‘stappenplannen’ wordt het proces doorlopen om goed werkende concepten zoals ‘ongevraagd aanwijzen’ (cold calling) en het gebruiken van ‘goede voorbeelden’ helder te krijgen.
Het hebben van een curriculum helpt tijdens het lezen van dit boek. Voor mijn vak: digitale geletterdheid is nog niet echt een vastgesteld curriculum, dat maakt het tot een extra uitdaging om te bepalen WAT nu echt belangrijk is.
De bijbehorende website is nog niet beschikbaar en er komt ook nog een app maar het boek kun je al wel bestellen en dat zou ik zeker doen!
nieuwsbrief #7
Edcamp
In 2013 vond de eerste Nederlandse Edcamp plaats in Houten. Ik was erbij en de energie die daar rondging was verslavend! In dit filmpje krijg je een beetje een beeld van de dag.
Sinds die eerste keer hebben er al 8 Edcamp bijeenkomsten plaatsgevonden op verschillende plekken in Nederland. De volgende vind plaats op 13 maart en is volledig online!
Samen met Patricia van Slobbe (initiatiefneemster bij OnderwijsArena) heb ik deze keer het initiatief genomen om deze bijeenkomst te organiseren. Een Edcamp is een uncoference dus de organisatie zit hem vooral in het regelen van een locatie waar mensen bijeengaar kunnen komen om kennis en ervaringen met elkaar uit te wisselen.
Het programma vult zich gedurende de dag en als er deelnemers iets willen doen dan geven ze dat aan, de andere deelnemers geven aan waar ze interesse in hebben en of ze willen komen luisteren of mee komen doen.
De krachtige wet van 2 voeten geldt bij Edcamp (al heb ik hem nooit gebruikt!). De wet maakt het mogelijk om op te staan en weg te gaan als het onderwerp toch niet zo aansluit bij je interesse.
Een Edcamp kun je maar het beste meemaken om te weten wat het is. Bekijk de website van Edcamp voor heel veel voorbeeld verslagen van mensen die na een Edcamp geïnspireerd zijn geraakt en verslag hebben gedaan. Je kunt je daar ook aanmelden!
Ik zou het leuk vinden om je in onze online omgeving Wonder.me te treffen tijdens de 9e editie van EdcampNL
nieuwsbrief #6
Waar vind je dat?
De maand januari staat op mijn Instagram in het teken van informatievaardigheden.
Daar is echt veel over te vinden, hoe meer ik lees, hoe meer ik me ervan bewust ben dat ‘op zoek gaan naar informatie en die informatie op waarde schatten’, een hele kunst is.
Het hebben van voorkennis over een onderwerp is belangrijk om de informatie te bestempelen als bruikbaar of om naast je neer te leggen.
Op welke manier heeft het onderwerp informatievaardigheden bij jullie op school aandacht? Is dat vooral bij het vak Nederlands of juist bij geschiedenis?
In deze podcast deelt Maarten Sprenger (auteur van het boek Slim zoeken op internet) tips voor het vergroten van de informatievaardigheden van leerlingen. Let goed op, want misschien steek je er zelf ook nog iets van op!
Impact op afstand
Sinds half maart 2020 is online onderwijs op afstand aan de orde van de dag.
Wat de meerwaarde is van het onderwijs op afstand of wat er allemaal echt niet kan, wordt breed uitgemeten in de media. Soms lijkt het of men elkaar tegenspreekt, soms lijkt het of men blijft hangen in: “maar dat kan niet!”. Gelukkig zijn er ook mensen die goede voorbeelden bundelen en er een boek over schrijven.
Het boek impact op afstand heeft als ondertitel ‘online lesgeven in het hoger onderwijs‘ maar het heeft zeker zin om dit boek te lezen als je in een andere sector werkzaam bent. Het boek heeft een heldere opbouw en leest makkelijk weg. Er staan praktische tips in waar je vrijwel direct mee aan de slag kunt.
Met ‘vrijwel direct’ bedoel ik dat het soms fijn is om even te oefenen in een veilige setting, met collega’s bijvoorbeeld. Of schakel de hulp van een trainer in! Laat me weten als ik kan helpen!
Online quiz
Met behulp van digitale toepassingen kun je op verschillende manieren snel inzicht krijgen in de kennis die je leerlingen hebben opgedaan tijdens de les. Eerder schreef ik al over het controleren van begrip, in deze post besteed ik aandacht aan de verschillende toepassingen die je kunt inzetten voor een digitale quiz.
Veel docenten zijn ondertussen bekend met Kahoot! En de meeste leerlingen ook. Sterker nog, er zijn leerlingen die gebruik maken van een Kahoot!-hack site waarmee ze altijd alle antwoorden goed hebben. Of docenten hebben ineens 83 leerlingen die deelnemen aan hun quiz. Handleidingen te vinden op internet, gemaakt door leerlingen: to annoy your teacher!
Er zijn gelukkig ook andere toepassingen die jou als docent wat inzicht geven. Zo kun je gebruik maken van Socrative. Deze toepassing is een stuk minder aantrekkelijk qua uiterlijk maar geeft je als docent genoeg informatie om mee aan de slag te gaan.
Een andere toepassing met meer spel element is Quizizz. Je kunt hier een aantal meerkeuze vragen klaar zetten voor je leerlingen waarna ze ieder op hun eigen device de quiz maken.
Tijdens trainingen laat ik deelnemers meedoen aan beide toepassingen. Op deze manier kunnen ze zelf het verschil ervaren. Bij de nabespreking van deze toepassingen benoem ik voornamelijk welke informatie je als docent uit de toepassing kunt halen.
Beide toepassingen zijn in de gratis versie goed te gebruiken. Als laatste wil ik nog toevoegen dat LessonUp hier ook niet kan ontbreken, ik heb echt geen aandelen maar het is gewoon een multifunctioneel inzetbare toepassing!
nieuwsbrief #5
December actie
Ik deel graag mijn ervaringen met jullie. Mijn ervaringen met onderwijs en ICT gaan echter al een aantal jaar mee. Om eens wat meer zicht te krijgen op de stappen die ik allemaal heb gezet, besloot ik een boekje te maken. Je kunt deze gratis download vinden op de december actie pagina.
nieuwsbrief #4
Je online leven
Tijdens de week van de mediawijsheid stond het begrip digitale balans centraal. Op verschillende social media platforms is hier uitgebreid aandacht aan besteed. Allerlei mediacoaches en social media specialisten deelden mooie foto’s waarop ze hun telefoon lieten balanceren op hun vingers, op de rand van de tafel of op de neus van de kantoorhond. Allemaal om aandacht te vragen voor de balans die er is tussen je offline en je online leven.
Ook ik ben weer meer gaan nadenken over wat ik nu eigenlijk allemaal online aan het doen ben en of dat nog wel in balans is met mijn offline leven. Mijn voornemen was om mijn social media gebruik te koppelen aan een schermtijd van maximaal 2 uur per dag. Dat lukt aardig. Instagram, Twitter en LinkedIn vallen bij mij onder social media.
Deze 3 platforms gebruik ik op verschillende manieren. Op Instagram deel ik op iedere weekdag een tip over digitale geletterdheid. Ik vind het leuk om daar iets op te bouwen maar daar is nog weinig interactie. Ik volg er voornamelijk #digitalegeletterdheid en #mediawijsheid en geen specifieke personen. Van de mensen die ik wel volg heb ik afgelopen week allemaal hun ‘stories’ uitgezet. Ik ervaar dat als vluchtig en niet echt informatief. Wat ik leuk vind aan Instagram is dat er genoeg ruimte is om tekst te delen.
Twitter is al sinds 2011 mijn bron van inspiratie op het gebied van onderwijs en technologie. Ik maak er deel uit van een internationaal netwerk en dat maakt mijn wereld letterlijk groter. Ik heb er veel mensen leren kennen met wie ik echt bevriend ben geraakt. Er is soms weinig ruimte voor nuance wat maakt dat ik me niet meer altijd op mijn plek voel, toch overheerst de inspiratie nog steeds!
Op LinkedIn ben ik mijn weg nog een beetje aan het zoeken, ik probeer hier actief te zijn door mijn activiteiten te posten of door mensen aan elkaar te verbinden. Ik haal hier steeds vaker inspiratie vandaan omdat er binnen mijn netwerk veel gedeeld wordt.
Maximaal 2 uur per dag dus want de kans om me te verliezen in interessante draadjes is best aanwezig. Dat kan ook niet anders: ze zijn ervoor gemaakt om onze aandacht vast te houden.
Hoe is het met jouw social media gebruik? Consumeer je vooral of produceer je ook content? Waar zit de meerwaarde? Deze vragen stellen aan leerlingen leveren mooie gesprekken op!
Ik weet je wachtwoord
Deze keer deel ik een boek tip waarmee je je cyber Security skills gaat verhogen. Ik geef toe, je zult er geen betere docent van worden maar toch zullen de inzichten uit dit boek je verder helpen. Al is het maar om veilig en bedachtzaam om te gaan met kwetsbare data van je leerlingen.
Het boek leest als een avonturenboek, er is heel wat te beleven. Niet allemaal even fijn om te weten maar wel GOED dat we meer weten over privacy en online veiligheid.
In ieder hoofdstuk staat een waargebeurd verhaal centraal met de achterliggende feiten en journalistieke verhalen. Hacken, phishing en spyware is onderdeel geworden van het dagelijkse leven. Belangrijk om hier alert op te zijn. En dat kan pas als je weet waar je op moet letten.
Aan het einde van ieder hoofdstuk staan goede handige tips om mee aan de slag te gaan om jezelf online te beveiligen. Deze informatie hoef je niet voor jezelf te houden, die kun je ook goed delen met de leerlingen in je klas. Sowieso goed om het gesprek eens te voeren met de pubers. Want nieuwsgierig zijn ze, en ze kunnen ver komen in de online wereld.
Je kunt een exemplaar winnen door een les activiteit over digitale geletterdheid in te sturen. Maak voor 4 december gebruik van dit formulier!
Lees je dit na 4 december? Wees niet bang, je kunt je eigen versie hier bestellen.
Laat zien wat je weet
In mijn vorige nieuwsbrief schreef ik al over de mogelijkheden van technologie bij het controleren van begrip. Je kunt dat stuk hier teruglezen.
Met behulp van een aantal andere toepassingen kun je nog iets meer zicht krijgen op het denkproces dat je leerlingen doormaken.
Maak bijvoorbeeld eens gebruik van whiteboard.fi waar je heel makkelijk online lege blaadjes aan de leerlingen uitdeelt of een blad met al een opgave erop. Door het delen van een link, nemen je leerlingen deel aan je klas en kun je real-time meekijken wat je leerlingen aan het doen zijn. Deze toepassing gebruik je rechtstreeks tijdens je les.
Een andere toepassing waarbij dit ook mogelijk is, is classkick.com. Hiermee kun je aan leerlingen een opdracht uitdelen. Leerlingen kunnen bij elkaar meekijken waardoor je kunt oefenen in het geven en ontvangen van peer-feedback. Deze toepassing gebruik je rechtstreeks tijdens je les.
Tegenwoordig hebben veel online lesmethodes manieren om op afstand mee te kijken met de opdrachten die leerlingen maken en hoe ze dat doen. Ze krijgen van het programma meteen feedback en kunnen een aantal keer proberen en gokken tot ze het goede antwoord hebben. Die informatie krijg je wel maar geeft toch niet zoveel inzicht in wat je leerling nu weet of waar de misconceptie zit. Wil je meer inzicht in de werkwijze en de aanpak van je leerling, dan zou je ook gebruik kunnen maken van classnotebook, als je natuurlijk met Microsoft 365 werkt! Met behulp van deze toepassing kun je meekijken in het online schrift van je leerlingen. Deze informatie is niet real-time maar geeft wel meer informatie ter voorbereiding op je volgende lessen.
nieuwsbrief #3
Mediawijsheid
In de week van 8 tot 13 november is het de nationale week van de mediawijsheid. Om die reden staat mijn Instagram account de hele maand november in het teken van mediawijsheid.
Voor veel scholen is dit thema een belangrijk thema waar ze soms tegen wil en dank mee te maken hebben. Het onderwerp krijgt aandacht omdat het weleens is mis gegaan, ruzies op whatsapp, naaktfilmpjes die verspreid worden of memes van docenten verschijnen op een nepaccount. Daar moet je als school iets mee.
Online zijn er ontzettend veel (al dan niet gratis) lespakketten te vinden over het onderwerp mediawijsheid, je zou bijna iedere week een ander pakket in kunnen zetten. Ze hebben allemaal hun eigen invalshoek die misschien niet helemaal aansluit bij de visie van de school.
Wat is eigenlijk de visie van de school op het gebied van digitale geletterdheid in het algemeen en mediawijsheid in het bijzonder? Wie vindt hier iets van, wie is hier verantwoordelijk voor? Heeft dit een plaats bij de mentor, bij LOB, bij maatschappijleer of vlieg je dit in vanuit de creatieve vakken.
Wil je aan de slag vanuit het idee dat jongeren zich moeten kunnen beschermen en weerbaar zijn online? Of kies je de insteek om jongeren in hun kracht te laten staan in de online wereld?
De komende maand deel ik op mijn Instagram account iedere doordeweekse dag een tip om aan de slag te gaan met mediawijsheid in de klas, volg je me daar?
Wil je concreet aan de slag om vanuit jullie visie een plek te geven aan digitale geletterdheid binnen jullie onderwijs? Ik denk graag mee!
De zes rollen van de leraar
De afgelopen periode heb ik het boek ‘De zes rollen van de leraar’ weer opnieuw gelezen.
Het boek heeft me geholpen om een traject van 3 trainingen over online lesgeven vorm te geven. In het boek is geen aandacht voor de inzet van technologie. We weten allemaal hoe de technologie noodzakelijk werd na 13 maart 2020. De rollen van de docent kun je ook tijdens de online les vorm geven.
In de trainingen maak ik een duidelijk onderscheid tussen het gedrag van de gastheer en de andere 5 rollen in een offline les en tijdens een online les.
Bewustwording van de verschillende rollen en welke gedragsindicatoren er zijn kan helpend zijn om op je eigen gedrag te reflecteren. Zo kun je jezelf verbeteren in je leraargedrag waardoor het leren van je leerlingen zal verbeteren.
Ik vind het fijn dat er in het boek aandacht is voor: ‘wat als het niet lukt?’. Je hoeft niet alles zelf te ervaren om er toch van te kunnen leren. De stukjes ‘reflectie op de praktijk’ zijn hier heel helpend bij.
Interesse om ook aan de slag te gaan met het traject dat ik heb opgezet? Neem contact met me op!
Controle van begrip
Tijdens je les is het heel belangrijk om te controleren of je leerlingen nog aangehaakt zijn bij je uitleg. Begrijpen ze ook allemaal wat je uitlegt?
Om goed de vinger aan de pols te houden is het belangrijk om telkens vragen te stellen. Laat leerlingen allemaal nadenken over het antwoord voordat je een beurt geeft. Hierbij kun je gebruik maken van een randomname-picker zoals wheeldecide of de mogelijkheid via Classroomscreen.com.
Je kunt ook alle leerlingen antwoord laten geven door gebruik te maken van een digitale quiztoepassing. LessonUp heeft deze mogelijkheid of ExitTicket.nl.
Alle 4 de bovenstaande toepassingen zijn gratis te gebruiken al kun je ook betalen voor je account. De kosten zijn laag en hiermee stimuleer je de makers van de toepassing om te kunnen blijven ontwikkelen.
nieuwsbrief #2
Digitale geletterdheid
In de afgelopen jaren is het onderwerp digitale geletterdheid steeds meer onder mijn aandacht gekomen. Tijdens de lessen met leerlingen, tijdens het samenwerken met collega’s: het valt me op dat het niet allemaal even soepel gaat wanneer er technologie bij komt kijken.
Een digital native bestaat niet, leerlingen van nu hebben misschien een telefoon 24/7 aan hun hand zitten maar dat wil niet zeggen dat ze er goed mee om kunnen gaan of dat ze weten op welke manier een inhoudsopgave toegevoegd kan worden aan hun boekverslag.
Volwassenen hebben de technologie zien ontwikkelen maar zo gewoon als het nu in ieder huis te vinden is, was dat vroeger niet het geval. Niet thuis maar ook niet in je eigen onderwijs. Hierdoor ontstaan er hiaten: leerlingen die begeleiding nodig hebben bij het aanleren van digitale vaardigheden krijgen dat aangeboden door docenten die zelf nog volop in ontwikkeling zijn.
Dagelijks ben ik aan de slag met digitale geletterdheid: lezen over, oefenen met alle onderdelen van digitale geletterdheid zoals Kennisnet en SLO het hebben gedefinieerd. ICT basisvaardigheden, informatievaardigheden, mediawijsheid en computationele thinking, komen langs tijdens mijn dag. Op mijn Instagram deel ik praktische tips! Volg je me daar?
Effectief leren – de docent als regisseur.
Ik las de vijfde editie van het boek Effectief leren, de docent als regisseur.
Een van de vorige edities stond nog bij mij in de boekenkast. Ik besloot het er eens bij re pakken. De 2e druk uit 2005, ik heb hier dus les uit gehad op de 2e graadsopleiding. Er zaten zelfs nog notities in.
Nieuwe inzichten.
Sinds 2005 zijn er wel wat nieuwe inzichten geweest in het onderwijs. Ik heb over die nieuwe inzichten ook al wel boeken gelezen en informatie online bekeken maar nu staat alles netjes bij elkaar, wel zo fijn. Het eerste hoofdstuk over de kenmerken en principes van effectief leren vormen een solide basis om de rest van het boek op te kunnen bouwen.
Ik vind het fijn dat er een duidelijk verschil gemaakt wordt tussen kennis en vaardigheden.
De docent als regisseur
De ondertitel van het boek geeft al aan dat het een boek is om mee aan de slag te gaan. Het blijft niet bij theoretische verwijzingen en wetenschappelijke onderbouwingen maar er staan echt duidelijke, praktische handvatten in.
Persoonlijke opbrengst
De kennis die ik heb opgedaan in het boek gaat mij verder helpen als docent en als trainer, maar wel alleen als ik ermee aan de slag ga! Er zal in de lessen digitale vaardigheden meer ruimte zijn voor leerstrategieën zoals spaced practice, retrieval practice en interleasing. In mijn rol als zelfstandig trainer voor docenten op het gebied van onderwijs en technologie zal ik nadrukkelijker gebruik maken van de sleutelbegrippen en dit ook benoemen naar collega’s die deelnemen aan de training.
Herhalen, herhalen en nog eens herhalen
Leerstof herhalen werkt! Beter nog werkt het als je de stof tussendoor bent vergeten. Hierdoor krijgt de leerstof uiteindelijk een stevige plek in je hoofd en kun je het zonder veel moeite terughalen. Maar daar zul je dus eerst moeite voor moeten doen.Voor het herhalen van woordenschat en begrippen zijn er gelukkig verschillende online toepassingen te vinden die leerlingen kunnen helpen bij het herhalen van de leerstof.
Zo kunnen leerlingen bijvoorbeeld gebruik maken van Quizlet. Ze kunnen hier hun eigen woorden of begrippenlijsten in plaatsen. Er staan al erg veel lijsten in Quizlet zelf dus de kans bestaat dat ze gebruik kunnen maken van een bestaande lijst. Wil je zeker weten dat de leerlingen de juiste begrippen en woorden leren? Maak dan zelf een lijst aan. Je hebt alleen een gratis account nodig.
Ook WRTS kan leerlingen helpen met het oefenen van woorden en begrippen. Ook hier kunnen leerlingen gebruik maken van een uitgebreide database.
Als laatste geef ik als tip Drillster, een toepassing die ook buiten het onderwijs gebruikt wordt door verschillende grote bedrijven om hun nieuwe werknemers te leren hoe en wat in hun bedrijf.
Alle drie deze toepassingen werken met flashcards en de mogelijkheid om jezelf te testen. Adviseer je je leerlingen om hiermee aan de slag te gaat? Neem dan tijd om samen het programma eens door te lopen zodat ze er het beste uit halen!
nieuwsbrief #1
Basecamp
De scholen zijn weer bijna allemaal begonnen en dat is fijn na het roerige vorige schooljaar. Tijdens de schoolsluiting hebben veel scholen ingezet op digitaal/online onderwijs. Wellicht is dat ook iets waar je school komend jaar op blijft inzetten.
Maak een goede start door je leerlingen een basecamp aan te bieden. Een ochtend of middag die volledig in het teken staat van het device en de programma’s waar je als school mee aan het werk bent.
Maak binnen de school een route aan die de leerlingen in hun eigen tempo doorlopen en laat ze verschillende stations passeren waar 1 specifieke toepassing centraal staat.
Station 1 is inloggen bij Magister en vervolgens inloggen bij het digitaal materiaal van de uitgeverijen. Station 2 is het maken van een email handtekening, station 3 is het inloggen op accounts waar jullie als school gebruik van maken zoals Quizlet en LessonUp. Je kunt de stations zo uitgebreid maken als je zelf wil.
Alle leerlingen kunnen op deze manier de eerste lessen meteen starten en ze hebben kennis gemaakt met de manier van werken op de school. Bij wie moeten ze zijn voor vragen over Magister? Bij wie moeten ze zijn als het printen niet lukt?
Vind je het lastig om hiermee aan de slag te gaan? Ik denk graag met je mee. Ik heb succes ervaren bij het uitwerken, voorbereiden en uitvoeren van een basecamp.
GRIP – het geheim van slim werken
Tijdens de Corona periode las ik dit boek van Rick Pastoor. Het gaat niet specifiek over het onderwijs maar meer over werkprocessen.
En die zijn er in het onderwijs natuurlijk ook gewoon heel erg veel. Door het lezen van dit boek ben ik gaan nadenken over welke werkzaamheden ik als docent allemaal uitvoer. En of dat dan niet handiger of makkelijker kan. Voor mij heeft dat geresulteerd in het effectiever gebruik maken van mijn agenda. Niet alleen maar mijn afspraken in de online agenda zetten maar ook de voorbereiding die daarbij komt kijken. Zo heb ik meer zicht op hoe mijn week er uit ziet en waar mijn tijd naar toe gaat.
Gaat die tijd wel naar de juiste zaken? Wat zijn eigenlijk die ‘juiste zaken’? Goed om eens na te denken waar je je kostbare tijd mee bezig wilt zijn. Bedenk voor het komende jaar eens waar de pieken zitten en plan die vast in je agenda in. Welke weken staan er grote opdrachten of toetsen die veel tijd nodig hebben? Zet in die week de momenten vast om resultaten van leerlingen te beoordelen en van feedback te voorzien. Je kunt je tijd maar 1 keer uitgeven, maak dat dit je geen stress oplevert.
Investeer tijd in de programma’s waar je mee werkt zodat je daar zonder bij na te denken gebruik van kunt te maken. Automatiseer de handelingen die je moet uitvoeren in het leerlingvolgsysteem of je mailprogramma, je hoeft daar dan niet meer over na te denken en dat scheelt in de beleving van tijd.
Kies 2 of maximaal 3 momenten van 30 minuten per dag waarop je je mail leest en beantwoordt. (deze opmerking is vetgedrukt zodat ik zelf ook weer een reminder heb!) dit vergt misschien wat oefening! Uiteindelijk levert het je wel veel winst op. Oefenen dus! Geef jezelf wel de tijd om dit te leren!
Voorkennis activeren
Wat je al weet, bepaalt wat en hoe snel je leert. Met deze zin start de tekst van Bouwsteen 1 Activeer relevante voorkennis in het boek Wijze lessen 12 bouwstenen voor effectieve didactiek.
De voorkennis van je leerlingen is bij allemaal anders dus is het als docent goed om voor het begin van de les na te denken welke voorkennis nodig is om nieuwe kennis aan te koppelen.
Reeds aanwezige voorkennis kun je zichtbaar maken met behulp van een woordweb. Met de volgende 3 toepassingen kun je dit doen:
LessonUp: je hebt als docent een account nodig, leerlingen doen mee aan de les door middel van een pincode. Met de woordweb-vraag daag je leerlingen uit om woorden te noteren die horen bij het nieuw te behandelen onderwerp. Woorden die de leerlingen insturen verschijnen op het bord maar moeten door de docent actief aangetikt worden waarna ze leesbaar worden. Woorden die meerdere keren gedeeld zijn door leerlingen hebben een kleur. Wanneer je op een woord klikt kun je zien welke leerling dit woord heeft gedeeld.
Answergarden: je hebt als docent geen account nodig en ook leerlingen hoeven niet in te loggen, je deelt een link waarna leerlingen woorden kunnen delen. De woorden verschijnen in een woordwolk op het bord en op de het device van de leerling, hoe vaker gedeeld, hoe groter het woord. Je kunt niet zien wie welk woord heeft gedeeld. Leerlingen kunnen de woorden van hun klasgenoten meteen zien en ook op een woord klikken waardoor het woord groter wordt. Bij Answergarden kun je een bijdrage eerst beoordelen en bepalen of die wel of niet op in de woordwolk komt.
Mentimeter: voor het gebruik van mentimeter heb je als docent wel een account nodig, leerlingen doen mee door een pincode in te vullen, ze hebben geen account nodig en net als bij Answergarden is hun bijdrage anoniem. Je maakt gebruik van de optie Word Cloud en de woorden verschijnen na het verversen van de pagina meteen in beeld. Bij Mentimeter kun je het aantal bijdrage beperken.
3 toepassingen voor dezelfde werkvorm. Welke je gebruikt kies je zelf en hangt af van wat je met de uitkomsten gaat doen. Wil je weten wie wat heeft gedeeld? Gebruik dan LessonUp, wil je streng moderaten? Maak dan gebruik van Answergarden. Probeer ze alle 3 eens uit en bepaal welke toepassing voor jou en je leerlingen fijn werkt.